Polska od lat jest jednym z największych konsumentów drewna w Europie. Ten surowiec odgrywa kluczową rolę w gospodarce, nie tylko jako paliwo, ale także jako surowiec do produkcji mebli, papieru, budownictwa i wielu innych branż. Jednak, mimo tak ogromnego zapotrzebowania, polski rynek drewna boryka się z poważnym problemem, jakim jest monopol Lasów Państwowych. Dominacja tej jednej instytucji sprawia, że ceny drewna są sztucznie zawyżane, a dostęp do surowca jest ograniczony, co ma dalekosiężne konsekwencje dla całej gospodarki. Dlaczego tak się dzieje i co można z tym zrobić? Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Problemy wynikające z monopolu Lasów Państwowych
1. Zbyt wysokie zapotrzebowanie, zbyt mało surowca
W Polsce zużywa się rocznie około 40 mln metrów sześciennych drewna, a popyt na ten surowiec rośnie z roku na rok. Sytuację dodatkowo pogarsza kryzys energetyczny – drogi węgiel i gaz sprawiają, że Polacy coraz częściej wracają do drewna jako źródła ogrzewania. Z tego powodu drewno stało się dobrem deficytowym.
W ostatnich latach import drewna z zagranicy znacząco spadł. Przykładem może być Ukraina, która do tej pory dostarczała znaczne ilości drewna do Polski. Wojna ograniczyła eksport ukraińskiego surowca aż o 75%. Efekt? Na rynku zaczyna brakować drewna. Mimo że Lasy Państwowe prowadzą masowe wycinki, to nie są w stanie zaspokoić krajowego popytu. Część drewna jest sprzedawana na otwartych aukcjach, w których mogą brać udział także zagraniczni przedsiębiorcy. To sprawia, że ogromne ilości polskiego drewna trafiają za granicę, co dodatkowo ogranicza jego dostępność dla rodzimych firm.
2. Dyktowanie cen i brak konkurencji
Monopol Lasów Państwowych oznacza brak konkurencji na rynku, co daje tej instytucji możliwość dyktowania cen. Bez względu na sytuację na rynku, decyzje Lasów Państwowych bezpośrednio wpływają na koszty surowca. Ostatnie zmiany w polityce cenowej pokazują, jak problematyczne może być to dla polskich przedsiębiorców.
Kilka dni temu Lasy Państwowe ogłosiły nowe zasady sprzedaży drewna na przyszły sezon. Ceny dla stałych klientów wzrosły o 30-40%, a minimalna cena drewna na aukcjach została podniesiona o ⅓. Problem w tym, że już teraz drewno na aukcjach jest bardzo drogie. Brak ograniczeń w postaci ceny maksymalnej sprawia, że zagraniczni przedsiębiorcy, np. z Chin czy Niemiec, często przebijają polskie firmy w licytacjach. W efekcie polskie przedsiębiorstwa, zwłaszcza z sektora meblarskiego, muszą szukać alternatyw, a bywa, że bardziej opłaca im się sprowadzać drewno z Finlandii lub Norwegii, niż kupować je na rodzimych aukcjach.
3. Eksport mebli pod znakiem zapytania
Decyzje Lasów Państwowych mają także bezpośredni wpływ na jeden z kluczowych sektorów polskiej gospodarki – branżę meblarską. Polska jest trzecim co do wielkości eksporterem mebli na świecie. Jednak niedawne zmiany w polityce Lasów Państwowych mogą poważnie zaszkodzić tej pozycji.
W zeszłym tygodniu Business Insider poinformował, że niektóre regionalne oddziały Lasów Państwowych zdecydowały się na rezygnację z certyfikacji drewna FSC (Forest Stewardship Council). Certyfikat FSC jest kluczowy dla eksportu, ponieważ potwierdza legalność pozyskiwania surowca i minimalizuje ryzyko masowej wycinki lasów. Bez tego certyfikatu drewno nie może być sprzedawane w wielu krajach Unii Europejskiej. Brak drewna certyfikowanego oznacza, że polskie meble mogą stracić swoje miejsce na europejskim rynku. Branża meblarska ostrzega przed niemalże całkowitym zatrzymaniem eksportu, co byłoby katastrofą dla tego sektora.
Jakie są rozwiązania?
Czy sytuacja jest beznadziejna? Absolutnie nie. Chociaż monopol Lasów Państwowych jest trudnym problemem, istnieją sposoby na poprawę sytuacji na rynku drewna.
1. Dywersyfikacja źródeł pozyskiwania drewna
Jednym z kluczowych rozwiązań jest dywersyfikacja źródeł pozyskiwania drewna. Monopol nigdy nie jest dobry dla gospodarki – brak konkurencji prowadzi do sztucznego zawyżania cen i ograniczonej dostępności surowca. Polska potrzebuje nowych graczy na rynku drzewnym, którzy będą w stanie dostarczyć drewno po konkurencyjnych cenach.
2. Wspieranie lokalnych inicjatyw
Ważne jest także wsparcie dla lokalnych inicjatyw i małych firm, które mogą stać się konkurencją dla Lasów Państwowych. To właśnie dzięki nim rynek drzewny w Polsce mógłby się rozwijać w sposób bardziej zrównoważony, a ceny surowca stałyby się bardziej konkurencyjne.
Podsumowanie
Monopol na rynku drewna w Polsce jest realnym problemem, który wpływa na całą gospodarkę. Lasy Państwowe mają dominującą pozycję, co pozwala im na dyktowanie cen i decyzji, które odbijają się na polskich przedsiębiorcach, zwłaszcza w branży meblarskiej. Rozwiązaniem tej sytuacji jest dywersyfikacja rynku i wprowadzenie nowych graczy, co może zapewnić stabilność i konkurencyjność w sektorze drzewnym.
Zmiany są konieczne, aby zabezpieczyć przyszłość polskiej gospodarki i ochronić zasoby naturalne naszego kraju. Czas działać – kliknij tutaj, aby dowiedzieć się, jak możesz włączyć się w zmiany na rynku drewna w Polsce.
